Rejony MSI
Szukaj zdjęć według rejonów

Aby obejrzeć zdjęcia z danego rejonu MSI, skorzystaj z mapki poniżej:

Mapa Bemowa Chrzanów Jelonki Południowe Jelonki Północne Górce Groty Fort Radiowo Fort Bema Boernerowo Lotnisko Bemowo Lotnisko

Ulice

Szybsi od Japończyków

16 stycznia 2014 r. mija 69. rocznica wysadzenia przez Niemców Transatlantyckiej Centrali Radiotelegraficznej. Tak się złożyło, że jesienią zeszłego roku obchodziliśmy 90. rocznicę uruchomienia Centrali, której resztki znajdziemy dziś na granicy Bemowa i gminy Stare Babice. Z tej okazji w Starych Babicach odsłonięto 17 listopada 2013 r. pomnik upamiętniający jedną z najnowocześniejszych w ówczesnej Europie radiostacji.

Pomnik – Transatlantycka Centrala Radiotelegraficzna (3)

 fot. Joanna Rutkowska

- Prace przy budowie obiektu rozpoczęto wiosną 1922 r., a w niecałe półtora roku instalacja była gotowa. Maszty o blisko 130-metrowej wysokości postawiła firma K. Rudzki i Spółka. Kontrakt z firmą Radio Corporation of America opiewał na 3 mln dolarów – objaśniał podczas uroczystości redaktor naczelny Gazety Babickiej Marcin Łada.

Pomnik upamiętniający radiostację, zlokalizowany przed urzędem gminy w Starych Babicach, zawiera autentyczny element jednego z masztów. W jego odsłonięciu uczestniczyli m.in. przedstawiciel prezydenta RP, wójt gminy Stare Babice, a także Jan Boerner – potomek przedwojennego ministra poczt i telegrafów Ignacego Boernera i Jerzy Bogdan Raczek – autor wydanej w zeszłym roku książki „Transatlantycka Radiotelegraficzna Centrala Nadawcza w Babicach”. Uroczystości towarzyszyła wystawa.

Pomnik - Transatlantycka Centrala Radiotelegraficzna (1)

Kompleks Centrali składał się ze stacji odbiorczej w Grodzisku Mazowieckim, biura operacyjnego przy ul. Fredry oraz kompleksu nadawczego, który tworzyło 10 stalowych masztów antenowych. Anteny na masztach pozwalały wysyłać sygnały na cały niemal świat.

- Radiostacja oddała przedwojennej Polsce nieocenione usługi. Przedtem, żeby wysłać telegram musieliśmy płacić obcym firmom. Polska otrzymała bezpośrednią łączność z giełdą nowojorską. Byliśmy szybsi niż Japończycy, którzy wybudowali radiostację rok później – mówił Marcin Łada.

Wystawa w Starych Babicach - uruchomienie radiostacji Babice

Wystawa w Starych Babicach – uruchomienie radiostacji Babice (2)
Obiekt działał do 8 września 1939 r., a przed zajęciem przez wojsko niemieckie broniły jej do ostatnich dni września 3. batalion 26. Pułku Piechoty i 5. bateria 54. Pułku Artylerii z majorem Jackiem Decowskim. W czasie wojny Niemcy wykorzystywali radiostację do kontaktu z U-Bootami. Maszty wysadzili 16 stycznia 1945 r.

Warto dodać, że obecne na odsłonięciu babickiego pomnika Stowarzyszenie Historyczne Cytadela odnalazło zdjęcie wykonane w latach wojennych z wieży kościelnej w Starych Babicach. Na fotografii uwiecznione zostały m.in. maszty radiostacji i płonące forty. Z niecierpliwością czekamy na zaprezentowanie znaleziska!

Oryginalny element jednego z masztów Transatlantyckiej Centrali Radiotelegraficznej został odnaleziony przez Ireneusza Dobiecha – badacza i propagatora wiedzy o tej największej inwestycji radiokomunikacyjnej w Polsce okresu międzywojennego. Podsumowanie wieloletniej pracy nad udokumentowaniem pozostałości Centrali można znaleźć na stronie www.nadajnik-babice.pl

Joanna

 

6 odpowiedzi na „Szybsi od Japończyków

  1. Przeczytałem powyższy tekst. Nie dowiedziałem się z niego o jakie znalezisko Pani chodzi. Czyżby o oryginalną płytę podstawy jednej z „nóg” masztu pierwszego, którą odnalazłem 28 września 2009 roku, i z wielkim trudem znalazłem Instytucję która ją wydobyła, dzięki czemu uchroniona została
    przed „złomiarzami”?.

    • kubagadomski pisze:

      Pewnie chodzi o to znalezisko „odnalazło zdjęcie wykonane w latach wojennych z wieży kościelnej w Starych Babicach. Na fotografii uwiecznione zostały m.in. maszty radiostacji i płonące forty”.
      Ale po co o tym piać, skoro się nie pokazuje?

  2. Joanna pisze:

    Pisząc o znalezisku w ostatnim akapicie, pisałam o archiwalnym zdjęciu odnalezionym przez Stowarzyszenie Historyczne Cytadela – zostało ponoć wykonane w czasie II wojny światowej z wieży kościoła w Babicach. Może więc stanowić ciekawy materiał do analizy i z niecierpliwością czekamy na jego publikację. Natomiast bardzo doceniamy i podziwiamy Pana wkład w ocalenie pozostałości masztu radiostacji i cieszymy się, że przetrwa jako element pomnika.

  3. Dziękuję za wyjaśnienie, iż nie chodziło o „znalezisko” w postaci jedynej pamiątki tej miary po Antenie Nadajnika Babice. Pomyłka nastąpiła dlatego, iż nazwą „znalezisko” powszechnie używałem w stosunku do wspomnianej płyty, w korespondencjach z Instytucjami do których zwracałem się o jej wydobycie i uczynienie z niej zaczątku Miejsca Pamięci o Nadajniku.

  4. Dziękuję za wyjaśnienie, iż nie chodziło o „znalezisko” w postaci jedynej pamiątki tej miary po Antenie Nadajnika Babice oraz „docenienie i podziw mojego wkładu w ocalenie pozostałości masztu radiostacji i cieszymy się , że przetrwa jako element pomnika”. Ja nie podzielam Pani entuzjazmu, że przetrwa ta pozostałość masztu radiostacji jako element pomnika w postaci Masztu Flagowego. Wydaje mi się, że jego celem, być może nie zamierzonym, było skupienie uwagi zaproszonych Gości jedynie na uroczystości odsłonięcia Masztu Flagowego. Moja propozycja, po odnalezieniu tej miary jedynego unikalnego „znaleziska”, w postaci stopy fundamentowej „nogi” masztu anteny Nadajnika Babice i wydobycie jej, na moją prośbę skierowaną do Wójta Gminy Babice, była inna. Prosiłem, aby po jej wydobyciu i transporcie w bezpieczne miejsce, aby nie stała się łupem zbieraczy złomu, stała się głównym eksponatem i zaczątkiem Miejsca Pamięci, po tak mądrej, wielkiej i sprawnie wykonanej inwestycji Radiokomunikacyjnej. Stało się inaczej, nad czym ubolewam.
    Moje wysiłki nad odnajdowaniem, gromadzeniem i dokumentowaniem śladów po Transatlantyckiej Centrali Radiotelegraficznej (TCR) oraz odtworzeniem szczegółów technicznych dotyczących jej głównych elementów, śledzę od 1985 roku. Opisuję od czterech lat, na stronie: http://www.nadajnik-babice.pl i opublikowałem w różnych czasopismach. Jest to jedyne źródło informacji dotyczące dokumentacji śladów, działania Anteny i Alternatorów TCR. Zachęcam Panią i zainteresowanych tym tematem do jej odwiedzenia, póki jeszcze istnieje.

    • kubagadomski pisze:

      Eksponat (płytę podstawy masztu) jest źle prezentowany. Został zniszczony przez „konserwację” – odrdzewienie i pomalowanie.
      Urzędzie! Proszę być przygotowanym na to, że kiedyś zabytkowy eksponat (TRCN wpisano do rejestru zabytków) powinien być przekazany do projektowanego muzeum.
      I generalnie stopa + maszt – jest brzydkie
      Sam maszt będzie naprawdę lepszy

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.


Możesz użyć następujących tagów oraz atrybutów HTML-a: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <strike> <strong>